HİPERAKTİVİTENİN GETİRDİĞİ ZORLUKLAR

Hiperaktif çocukların yaptıkları şeyler hangi koşullarda yaptıklarına göre değerlendirilmelidir. Zeki olduklarından dolayı beyinleri ilginç olmayan şeyleri ilginç hale getirme yolunda çalışır. Hiperaktiflerde dürtüselliğin bastırılması çocuğu zorlar. Ağır bir disiplin varsa çocuk içinden gelenleri yapamayacağı için kendini mutsuz hisseder. Bu durumda çoğunlukla gerginleşir. Disiplinin ağırlıklı olduğu durumlarda çevresinden beklediği onayları alamaz. Bu durum çocuğu çok üzer. Okuldaki kurallara uyma ona kısıtlama getirir. Çocuk huysuzlaşır. Çocuk büyüdüğünde daha fazla sorunlar ortaya çıkar. Ergenlikte ya içine kapanır ya da delice hareketler yapabilir. Dikkat çekmeye çalışır. Dikkat sorunu olan çocuklar okulda başarısız olunca dikkat çekmeye çalışırlar. Zeka seviyesi yüksekse daha az sorun yaşar. İlkokul döneminde hem de ergenlik döneminde mutlaka sorun yaşarlar.
Eğitim hayatında kalabalık sınıflar başarı grafiğini düşürür. Aileler çocukları için okul ve dersleriyle ilgilenmiyor demektedirler. Bir süre çocuk akranlarında geri kalmaya başlar. Ortam onun için kolaylaştırılır ve gerekli durumlarda ilaç tedavisinden yararlanılırsa çocuk normale döner.
Ergenlik kritik bir dönemdir. Ergenlikte daha fazla zorluklar ortaya çıkar. Tedavi önceden başlamışsa o zaman yetişkinliğe geçiş daha kolaylaşır. Çocuğa zaman ayrılmalı, sevdiği kişilere saygı duyulmalıdır. Yaşam kuralları belirli olmalıdır. Aşırı disiplin tehlikeli olabilir. Disiplinsizlik ise daha fazla zarar verici olabilir.
İlgisi dağıldığında bunu fark edip hemen anında müdahale edilebilmesi için dikkat sorunu olan çocuk, okulda ön sırada oturtulmalıdır. Öğretmenlerin özellikleri çok önemlidir. İlgili, konuya hakim olan, anlayışlı bir öğretmen idealdir.
Dikkat eksikliği olan çocuğun davranışlarında ortam çok etkilidir. Bazen tahmin edilemez davranışlar yapabilmektedirler. Başkalarından etkilenirler. Ortamın olumsuz etkilerinden çocuğu uzaklaştırmak gerekir. Çocuğun davranışlarında nelerin etkili olduğunu tespit etmek işe yarayacaktır. Çocuğun aile bireylerinde de dikkat eksikliği olabilir. Onlarda çabuk sıkılırlar, değişik yollar denemek isterler. Çoğunlukla öğretmenler, çocukların ailelerine “Korkarım çocuğunuz bizim öğrettiklerimizden tam yararlanamıyor, grupta dikkatini toplamakta çok zorluk çekiyor.” demektedirler. Bu çocuğun en çok kiminle anlaştığı araştırılmalı ve ilişkide bu kişi kullanılmalıdır. Amerika’da aileler en çok kendileriyle aynı sorunları yaşayan ailelerden yararlanmaktadır. Amerika’da sivil toplum örgütlerinin ve bu tip sorunlar yaşayan ailelerin oluşturduğu gruplar, güçlerini birleştirerek bu çocuklara yardımda etkili rol oynamaktadırlar.
Anne baba psikologa güvenmeli çocuğun tedavisini uzun soluklu olarak görmelidir. Psikolog ise öncelikli olarak uzun vadede ailenin moralini yüksek tutmalıdır. Kontrol güçlüğü olan bu çocuklar okula gitmek istemeyebilirler. İlginç şeyler yaparlar, kolay uyarılırlar, sık sık telaşa ve anksiyete kapılırlar ve seçim yapmakta zorlanırlar.
Bu çocukların sanki içinde kurt kaynıyor gibidir. Ayağı veya eli sürekli oynar, ya yemeği döker ya da masa çocuğun üstüne düşer. Ailelerini çoğunlukla kızdırırlar veya ailede duygusal ve hatta çok önemli sorunlar yaratabilirler.
1937’den beri bu çocukların durumu tanımlanmaya çalışılmaktadır. Öncelikle topluma bu durumun bir sorun olduğu inandırılmalıdır ki toplum bu çocukları dışlamasın, onlara kızmasın, onları ve ailelerini ayıplayıp eleştirmesin. Yardımcı ve destek olmaya çalışsın.

Çocuklarda Gözlenen Zorluklar:
1. Yoğunlaşamama
2. Unutkanlık, dalgınlık
3. Dürtüsellik
4. Hareketlilik
5. Sorun çıkarma
6. Kontrol koyamama
7. Söz kesme, saldırgan davranışlar

Bu çocukların zeka seviyeleri yüksek olmasına rağmen zekalarını nerede ve nasıl kullanacaklarını bilemeyebilirler.
1. İşe (derse) başlama zorluğu çekerler
2. İşi zamanında bitiremezler.
3. Arkadaş ilişkilerinde zorlanırlar.
4. Oyunlarda zorlanırlar.
5. Bir konudan başka bir konuya geçerken zorlanırlar. Örneğin; Matematik dersinden Türkçe dersine geçerken Matematik dersi bitmiştir ama onların kafalarında hala çözemedikleri veya takıldıkları problemler kalmıştır.
6. Arkadaşlarına uyum sağlayamazlar. Agresif olurlar. Yenileceklerini hissettiklerinde hemen vazgeçerler. Bu çocuklara yardımcı olabilmek için öğretmenlerine değerlendirme formu verilir. Bu çocukların bazıları dersin ilk saatlerinde bazıları da son saatlerinde zorlanırlar. Her çocuk için özel bir tedavi programı oluşturulmalıdır. Bir psikolog olarak çocuğun öğretmenine yardımcı olunmalıdır. Öğretmenin üzerinde çocuğa karşı pozitif bir etki uyandırmak etkili olmaktadır. Diğer arkadaşlarının gözünde onun bizim için değerli olduğunu belirten bir tutumun öğretmen tarafından sergilenmesi çocuğun sınıf içindeki uyumunda etkili olacaktır. Öğretmen konuşarak onunla ilgili olumsuz etkileri ortadan kaldırmalıdır. İlgili birinin müdahalesi etkili olmaktadır. 1990’da bu çocukların haklarını korumak için pek çok yasa aile gruplarının baskısıyla çıkarılmıştır. Bu konuda da Amerika’da aile grupları devlete bu çocukları koruyucu, geliştirici ve onların haklarını düzeltici yasaların çıkartılması konusunda etkili olarak çalışmaktadırlar. Türkiye’de aile grupları bilgi eksikliğinden dolayı yeterli etkinliği kazanamamışlardır.

İçindekiler